Temat obowiązkowej fotowoltaiki na wszystkich budynkach przewija się już od jakiegoś czasu. Im bliżej do zakończenia procesu legislacyjnego i rozpoczęcia obowiązywania przepisów, tym gorętsze dyskusje w Internecie.

Wprowadzenie wymogu na drodze prawnej ma więcej zwolenników (powody wymienimy w artykule) niż przeciwników. Ci drudzy jako kontrargumenty wskazują: niechęć do nakazów/zakazów, podporządkowanie świata pod żądania „ekoterrorystów”, wzrost cen instalacji.

Spis treści:

  1. Plan REPower EU. Obowiązkowa fotowoltaika i jej główne założenia.
  2. Jakie wyzwania stoją przed państwami członkowskimi?
  3. Przyśpieszenie transformacji energetycznej w tym procesu dekarbonizacji.
  4. Jakie przewiduje się terminy dla obowiązkowej fotowoltaiki? Od kiedy fotowoltaika w Polsce będzie obowiązkowa?
  5. Wyjątki ekonomiczne, funkcjonalne, techniczne.
  6. Podsumowanie.

Obowiązkowa fotowoltaika na każdym budynku, czyli plan REPower EU.

W najbliższych latach UE dąży do stanu, by fotowoltaika była wymagana prawem, a nie stanowiła indywidualny wybór  konsumenta. Nakaz posiadania instalacji PV jest przewidziany w projekcie nowelizacji unijnej „dyrektywy budynkowej”, czyli EPBD (Energy Performance of Buildings Directive). Stanowi ona element REPower EU.

Założeniem EPBD jest wprowadzenie na poziomie prawnym, obowiązku montażu instalacji fotowoltaicznych na:

  • budynkach publicznych i komercyjnych,
  • budynkach mieszkalnych

oraz zagwarantowanie, że w każdej gminie liczącej więcej niż 10 tys. mieszkańców, powstanie minimum jedna wspólnota energetyczna.

To nie wszystko. W ramach REPower EU nowe przepisy stopniowo zabronią używania pieców gazowych i na paliwa kopalne. Regulacje mówią, że:

  • pomiędzy 2028 a 2030 r. w nowo powstających budynkach zakaże się montażu pieców na paliwa kopalne,
  • pomiędzy 2035 a 2040 r. zakaz obejmie istniejące obiekty.

Obecnie budynki są odpowiedzialne za 1/3 emisji CO2 na terenie Unii. Dyrektywa ma podnieść wydajność energetyczną i zmniejszyć wpływ na zanieczyszczanie środowiska.

Wszelkie zmiany są na początku drogi legislacyjnej. Parlament Europejski prowadzi negocjacje z Radą UE w celu uzgodnienia ostatecznej wersji, a państwa członkowskie zgłaszają uwagi, propozycje zmian.

Jakie kroki muszą podjąć kraje członkowskie?

By wprowadzić dyrektywę, przed każdym z państw należących do UE stoi sporo wyzwań legislacyjnych oraz finansowych. Mowa m.in. o:

  • uproszczeniu procedur,
  • przyspieszeniu procesu uzyskiwania pozwoleń,
  • zapewnieniu dostępności mocy przyłączeniowych,
  • unowocześnieniu i dostosowaniu infrastruktury sieciowej, 
  • przygotowaniu systemów wsparcia dla inwestorów,
  • programach wspierających łączenie fotowoltaiki z magazynami energii i pompami ciepła (osiągnięcie maksymalnego czasu zwrotu całości inwestycji w mniej niż 10 lat).

Jednym z elementów zwiększenia wykorzystania energii słonecznej w budownictwie, będzie integracja instalacji fotowoltaicznych z elementami konstrukcyjnymi budynków (dachami). Prawdopodobnie wkrótce konstrukcje dachowe będą sprzedawane jako całość (tzn. z gotowymi instalacjami fotowoltaicznymi), by obniżyć koszty (inwestycji i wykonywanej pracy). 

Przyśpieszenie transformacji energetycznej i dekarbonizacji

Odejście od paliw kopalnych (dekarbonizacja), a także przyśpieszenie transformacji energetycznej (w celu redukcji zanieczyszczeń), od dawna są wymieniane wśród priorytetów UE. Tak powstał REPower EU. Jego głównym założeniem jest uniezależnienie UE od paliw kopalnych (gaz, ropa) z Rosji (i innych regionów świata), przy równoczesnym rozwijaniu technologii związanych z wykorzystaniem OZE.

Czynności te dążą do ambitnego celu (opracowanego w strategii EU Solar Energy), który zakłada:

  • do 2025 r. podwojenie mocy z fotowoltaiki (w porównaniu do poziomu z 2020 r.-przyp. 136 GW) i osiągnięcie 320 GW,
  • do 2030 r. zwiększenie mocy z instalacji/farm fotowoltaicznych do 600 GW,

a w rezultacie do 2030 r. konsumpcję energii z OZE na poziomie 45%.

REPower EU jest elementem Fit For 55 (Gotowi na 55)-pakietu regulacji klimatycznych w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Jego zadaniem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych w UE o minimum 55% do 2030 r. (względem poziomu z 1990 r.) Aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r., kluczowe jest również ograniczenie zużycia energii.

Szacowane koszty wprowadzenia REPower EU do 2027 r. wyniosą około 210 mld euro i zostaną częściowo sfinansowane z oszczędności poczynionych kosztem Rosji (około 100 mld euro rocznie).

Od kiedy fotowoltaika w Polsce będzie obowiązkowa?

Wymóg posiadania instalacji fotowoltaicznych, będzie rozszerzany etapami, które obejmą kolejne grupy budynków. Zgodnie z planami EU wszystkie nowe obiekty (mieszkalne, publiczne, komercyjne) mają być zeroemisyjne, począwszy od 2029 r. Natomiast do 2050 r. wszystkie istniejące budowle będą zeroemisyjne.

Jak wyglądają kolejne fazy projektu obowiązkowej fotowoltaiki na wszystkich budynkach w UE:

  • od 2026 r. dla wszystkich nowych obiektów publicznych i komercyjnych o powierzchni użytkowej powyżej 250 m²:

– biurowce,

– galerie handlowe,

– magazyny,

– szkoły, etc.,

  • od 2027 r. dla istniejących budynków publicznych i komercyjnych o powierzchni użytkowej powyżej 2000 m²,
  • od 2028 r. dla istniejących budynków publicznych (niemieszkalnych) i użyteczności publicznej o powierzchni użytkowej powyżej 750 m2,
  • od 2029 r. dla wszystkich nowych budynków mieszkalnych i wszystkich nowych zadaszonych parkingów,
  • od 2030 r. dla wszystkich istniejących budynków użyteczności publicznej z powierzchnią użytkową powyżej 250 m2.

Daty mogą zostać przesunięte (UE jest na etapie legislacyjnym, a terminy ulegały już zmianom).

Wyjątki od reguły. 

Obowiązek fotowoltaiki musi być uzasadniony:

  • technicznie,
  • ekonomicznie,
  • funkcjonalnie.

Zwolnione z nakazu posiadania instalacji będą budynki wolnostojące o powierzchni mniejszej niż 50 m2, np.:

  • szopy,
  • drewutnie,
  • garaże,
  • domki letniskowe i działkowe ROD

oraz

  • budowle historyczne,
  • miejsca kultu,
  • piwnice i ziemianki,
  • budynki w rejonach o minimalnym oświetleniu lub z długimi przerwami dostępu do słońca (koło podbiegunowe),
  • wyjątki na poziomie krajowym.

Podsumowanie, czyli co dyrektywa zmieni dla mieszkańców UE.

Dzięki wprowadzeniu zapisów budynki staną się:

  • energooszczędne (poprawa charakterystyki energetycznej przełoży się na niższe rachunki),
  • bezobsługowe (fotowoltaika nie wymaga praktycznie żadnej pracy wokół instalacji),
  • ekologiczne (niższa emisja gazów cieplarnianych lub całkowita zeroemisyjność).

Tym samym każdy skorzysta. Tak na czystszym powietrzu, jak i na niższych rachunkach.

Nowszy OZE – skąd się wzięło i dlaczego jest ważne?
Powrót do listy